แนวคิด    การสอนแบบโครงงานเป็นการเปิดโอกาสให้ผู้เรียน  เรียนรู้เรื่องใดเรื่องหนึ่งตามความสนใจของผู้เรียนอย่างลุ่มลึก  โดยผ่านกระบวนการหลักคือ กระบวนการแก้ปัญหา  ผู้เรียนจะเป็นผู้ลงมือปฏิบัติเพื่อค้นหาคำตอบด้วยตนเอง  จึงเป็นการเรียนรู้จากการได้มีประสบการณ์ตรงจากแหล่งเรียนรู้

         ความหมาย     การจัดการเรียนการสอนแบบโครงงาน คือ การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่จัดประสบการณ์ให้แก่นักเรียนเหมือนกับการทำงานในชีวิตจริง 

         วัตถุประสงค์   การจัดการเรียนการสอนแบบโครงงานมีวัตถุประสงค์เพื่อให้นักเรียน
                1. มีประสบการณ์โดยตรง
                2. ได้ทำการทดลองและพิสูจน์สิ่งต่าง ๆ ด้วยตนเอง
                3. รู้จักการทำงานอย่างมีระบบ  มีขั้นตอน
                4. ฝึกการเป็นผู้นำและผู้ตามที่ดี
                5. ได้เรียนรู้วิธีการแก้ปัญหา
                6. ได้รู้จักวิธีการต่าง ๆ ในการแก้ปัญหา
                7. ฝึกวิเคราะห์  และประเมินตนเอง 

         ประเภทของโครงงาน
                1. โครงงานแบบสำรวจ
                2. โครงงานแบบทดลอง
                3. โครงงานสิ่งประดิษฐ์
                4. โครงงานทฤษฎี
 

         รูปแบบการจัดทำโครงงาน
                1. ชื่อโครงงาน
                2. คณะทำงาน
                3. ที่ปรึกษา
                4. แนวคิด / ที่มา / ความสำคัญ
                5. วัตถุประสงค์ / จุดมุ่งหมาย
                6. ขั้นตอนการดำเนินงาน / วิธีการศึกษา
                7. แหล่ง / สถานศึกษา (ถ้ามี)

                8. วัสดุ  อุปกรณ์
                9. งบประมาณ
               10. ระยะเวลาการดำเนินงาน
               11. ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ

         ขั้นตอนในการสอนทำโครงงาน      การจัดการเรียนการสอนแบบโครงงานมี  4  ขั้นตอน คือ
               1. กำหนดความมุ่งหมายและลักษณะโครงงานโดยตัวนักเรียนเอง
               2. วางแผนหรือวางโครงงาน  นักเรียนต้องช่วยกันวางแผนว่าจะทำอะไร  ใช้วิธีการหรือกิจกรรมใด  จึงจะบรรลุจุดมุ่งหมาย
               3. ขั้นดำเนินการ  ลงมือทำกิจกรรมหรือแก้ปัญหา
               4. ประเมินผล  โดยประเมินว่ากิจกรรมหรือโครงงานนั้นบรรลุผลตามความมุ่งหมายที่กำหนดไว้หรือไม่  มีข้อบกพร่อง  และควรแก้ไขให้ดีขึ้นอย่างไร

         วิธีการทำโครงงาน
               1. ประชุมปรึกษาหารือ  เพื่อหาข้อสรุปเกี่ยวกับหัวข้อของโครงงาน  จากสิ่งต่อไปนี้
                   - การสังเกต หรือตามที่สงสัย
                   - ความรู้ในวิชาต่าง ๆ
                   - จากปัญหาใกล้ตัว  หรือการเล่น
                   - คำบอกเล่าของผู้ใหญ่  หรือผู้รู้
              2. เขียนหลักการ  เหตุผล  ที่มาของโครงงาน
              3. ตั้งวัตถุประสงค์ของการทำโครงงาน
              4. กำหนดวิธีการศึกษา เช่น  การสำรวจ  การทดลอง  เป็นต้น
              5. นำผลการศึกษามาอภิปรายกลุ่ม
              6. สรุปผลการศึกษา   โดยการอภิปรายกลุ่ม
              7. ปรับปรุงชื่อโครงงาน  ให้ครอบคลุม  น่าสนใจ

          การประเมินผลการทำโครงงาน     ครูผู้สอนจะเป็นผู้ประเมินการทำโครงงานของนักเรียนแต่ละกลุ่ม  โดยใช้แบบประเมินแผนผังโครงงานพิจารณาตามรายละเอียดดังนี้
              1. ชื่อเรื่องแสดงถึงความคิดริเริ่มสร้างสรรค์
              2. ชื่อเรื่องมีความสัมพันธ์กับเนื้อหาคำถามมีการกระตุ้นให้นักเรียนเกิดความคิด
              3. สมมติฐานมีการแสดงถึงพื้นฐานความรู้เดิม
              4. วิธีการ  เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา  เหมาะสมสอดคล้องกับจุดมุ่งหมายและเนื้อหา
              5. แหล่งศึกษาสามารถค้นคว้าคำตอบได้
              6. วิธีการนำเสนอชัดเจน เหมาะสมกับเนื้อหาและเวลา

       การสอนให้นักศึกษาเป็นศูนย์กลาง (Student Centered Learning)

โดยคำนิยามที่ยอมรับกันโดยทั่วไป เป็นการเรียนการสอนตามความต้องการของนักศึกษา ซึ่งแต่ละคนมีความต้องการแตกต่างกัน จึงอาจเป็นเรื่องที่ทำไม่ได้ง่ายนัก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในห้องเรียนขนาดใหญ่ การวิจัยพบว่าการสอนวิธีนี้ทำให้นักศึกษาสนใจเรียนมากขึ้น เพราะเป็นเรื่องที่เขาต้องการเรียน เป็นประโยชน์ต่ออนาคตของเขา  ทำให้มีแรงจูงใจให้เรียนรู้ โดยครูเป็นผู้ประสานความรู้เพื่อให้นักเรียนไปถึงจุดหมาย

ครูจะต้องมองว่า เราสอนใคร  เพื่อให้เขาทำอะไร  และ  จะสอนอย่างไร หากรู้พื้นฐานนักเรียน (สอนใคร)  ก็จะสามารถจัดกระบวนการสอนให้สอดคล้องกับพื้นฐานเขาได้ และการสอนต้องให้เขาตระหนักในประโยชน์ (เพื่ออะไร) จากนั้นจึงดำเนินการสอน (อย่างไร) ให้สอดคล้องและได้ประโยชน์สูงสุด ซึ่งวิธีการสอนแบบให้ผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง    น่าจะเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพมากวิธีหนึ่ง

          วิธีการเสนอแนะในการสอนแบบนักศึกษาเป็นศูนย์กลาง

           1.  อาจารย์แจกเค้าโครงรายวิชาให้นักศึกษา โดยอาจารย์ไม่สอน แต่แนะแนวทางให้นักศึกษาคิดและ    แก้ปัญหา  นักศึกษาจะต้องอ่านหนังสือมาก่อน  นักศึกษาเป็นผู้ออกแบบเนื้อหา กำหนดเนื้อหาเอง  ซึ่งการวัดผล จะต้องใช้  ข้อสอบที่มีมาตรฐานเดียวกัน ซึ่งเป็นเรื่องยากพอสมควร

            2.  การเรียนแบบโครงงาน  โดยในวิชานั้นนักศึกษาจะต้องทำโครงงานย่อย 4 โครงการ  ใช้เวลาโครงการละ 2 สัปดาห์ นักศึกษาจะต้องตั้งปัญหาในแต่ละโครงการแล้วเชื่อมต่อโครงการกับทฤษฎีที่อาจารย์เสนอแนะไว้  แต่ก่อนปิดรายวิชาอาจารย์ต้องสรุปและเสริมเพิ่มเติมเพื่อให้ครอบคลุมเนื้อหาและวัตถุประสงค์ของรายวิชา

      ประเด็นเสนอแนะปลีกย่อย

            1.  ครูต้องเก่งมากจึงจะเป็นผู้ประสานวิชาการอันหลากหลายได้

           2.  น่าจะปฏิรูปมหาวิทยาลัยให้เป็น Student Centered Service เสียด้วย คือให้นักศึกษาบริการตนเองในเรื่องต่างๆ ซึ่งจะฝึกให้นักศึกษารู้จักรับผิดชอบมากขึ้น

         3.  วิธีนี้สามารถทำได้ในการเรียนการสอนระดับบัณฑิตศึกษา  แต่หากเป็นระดับปริญญาตรีมหาวิทยาลัยจะต้องควบคุมขนาดชั้นเรียน และกำหนดทิศทางในการจัดการเรียนการสอนให้ชัดเจน 

           4.  ความยากคือการตรวจงาน การประเมิน วิธีที่น่าทดลองคือ ให้เด็กตรวจงานกันเอง 

           5.  น่าจะมีชั้นเรียนทดลองวิธีนี้ อาจารย์ท่านใดต้องการทดลองโปรดแจ้งรองอธิการบดีฝ่ายวิชาการ

           6.  อาจทดลองให้นักศึกษามีส่วนร่วมในการกำหนดเนื้อหาวิชาสัก 10 - 20 %

           7.  พอทำได้ในชั้นปีที่ 3 – 4 เนื่องจากนักศึกษามีความรู้พื้นฐานที่จะบูรณาการได้แล้ว ส่วนในชั้นปีที่ 1 – 2 นั้น อาจทำไม่ได้

          8.  สำหรับห้องเรียนขนาดใหญ่ รศ.ดร.ทวิช  ทดลองใช้วิธีแบ่งกลุ่มทำการบ้านและตรวจการบ้านกันเองโดยการสลับกลุ่ม โดยเฉลยให้เฉพาะหลักการ นับว่าเป็นการเรียนแบบนเป็นศูนย์กลางในระดับหนึ่งและอีกรูปแบบหนึ่ง